Πόλεμος των αγωγών: η ενεργειακή πολιτική της Ελλάδος στηρίζεται στην ενεργειακή στρατηγική της Αμερικής.
- At 30 Απριλίου, 2019
- Από admin
- In Διεθνή, Επίκαιρα, Πάνας Επαμεινώνδας, Πολιτική - Οικονομία
- 0
Επαμεινώνδας Ε. Πανάς
Συντ. Καθηγητής
Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών
Ενεργειακές πηγές και ορυκτός πλούτος, λέξεις που η συχνότητα εμφάνισής τους ξεπέρασε, κατά τη διάρκεια των Μνημονίων, κάθε προσδοκία.
Το χρέος που δημιούργησε η μεταπολίτευση και οι απαιτήσεις των δανειστών, υποχρέωσε το πολιτικό σύστημα από τη μια άκρη έως την άλλη να αγκιστρωθεί σε δύο λύσεις: Η μία λύση σχετιζόταν με τις γερμανικές επανορθώσεις και το κατοχικό δάνειο, ενώ η δεύτερη με την αξιοποίηση του ενεργειακού και ορυκτού πλούτου της χώρας.
Κατά τη διάρκεια της οικονομικής κρίσης έχουν ασκήσει κυβερνητικό έργο σχεδόν όλα τα κόμματα, όλων των αποχρώσεων: ΛΑΟΣ, ΑΝΕΛ, ΔΗΜΑΡ, ΝΔ, ΠΑΣΟΚ, ΣΥΡΙΖΑ. Κοινός τους παρονομαστής: όλα ήταν ΜΝΗΜΟΝΙΑΚΑ.
Αυτό το μωσαϊκό των κομμάτων που υπηρέτησε τα Μνημόνια δεν κατόρθωσε να συνασπιστεί για να διεκδικήσει τις γερμανικές επανορθώσεις και το κατοχικό δάνειο.
Παρακολουθώντας την διαδρομή των κομμάτων αυτών και τις σπασμωδικές κινήσεις τους διαπιστώνουμε ότι η οικονομική θεραπεία του χρέους βασιζόταν στις δύο αυτές λύσεις. Δεν είχαν, όμως, υπολογίσει ότι μια χώρα που ταλανίζεται από σοβαρά προβλήματα διαφθοράς, ενώ συγχρόνως είναι υπερχρεωμένη και βαριά εξαρτημένη από τον ξένο παράγοντα, είναι πολύ δύσκολο να δικαιωθεί.
Στην κατάσταση αυτή κάθε προσπάθεια έντιμης διεκδίκησης φαντάζει υποκριτική και καιροσκοπική.
Εξάλλου, έχουν περάσει 60 χρόνια από τότε που η Γερμανία έπρεπε να κληθεί από την Ελλάδα να ξεχρεώσει το κατοχικό δάνειο. Κατά καιρούς γίνονταν κάποιες προσπάθειες από διάφορους φορείς ή απλούς ανθρώπους, χωρίς αποτέλεσμα, ενώ, στη συνέχεια, το ζήτημα ατονούσε. Δυστυχώς, το εκάστοτε πολιτικό σύστημα, απασχολούσαν άλλες προτεραιότητες, χωρίς ποτέ να καταφέρει να διαμορφώσει κοινή εθνική στρατηγική διεκδίκησης των γερμανικών επανορθώσεων και του κατοχικού δανείου. Τελικά, η εθνική πολιτική αποδείχθηκε εκ των πραγμάτων αναποτελεσματική, λόγω ελλειπών ή ακατάλληλων πολιτικών ενεργειών.
Ειδικότερα, όσον αφορά στα ενεργειακά αποθέματα της χώρας, τα πετρέλαια και γενικά τον ορυκτό πλούτο, και σήμερα, ο βασικότερος πρωταγωνιστής του σχεδίου αξιοποίησής τους είναι ο ξένος παράγοντας, ο οποίος με μεγάλη ευκολία ρυθμίζει τους κανόνες του παιχνιδιού. Το παιχνίδι, όμως, αυτό είναι γεωπολιτικά άκρως επικίνδυνο., με καλούς παίκτες που διαγκωνίζονται για τον κύριο ρόλο, τον οποίο είναι βέβαιο ότι δεν θα έχει η χώρα μας.
Ο ξένος παράγοντας, από θέση ισχύος, θα προσπαθήσει να μεγιστοποιήσει τα κέρδη του διαθέτοντας την κατάλληλη τεχνολογία, αλλά κυρίως την πολιτική ισχύ. Το παιχνίδι αυτό δεν είναι μηδενικού αθροίσματος. Με απλά λόγια, η ενεργειακή πολιτική της χώρας, αυτήν τη στιγμή, είναι ενταγμένη στην αμερικανική ενεργειακή πολιτική, της οποίας επιδίωξη είναι η απομόνωση της Ρωσίας από τη Μεσόγειο. Το γεγονός αυτό ενισχύεται και από την πρόσφατη σύνοδο Ελλάδος-Κύπρου-Ισραήλ με την παρουσία του Αμερικανού Υπουργού Εξωτερικών, Μάικ Πομπέο.
Για όλα αυτά δεν γνωρίζουμε ποια θα είναι τα κέρδη για τη χώρα μας. Τι μας προσφέρουν αυτές οι σχέσεις, αλλά και ποιες είναι οι στρατηγικές μας. Οι ΗΠΑ έχουν ξεκάθαρη στρατηγική: την ενεργειακή απομόνωση της Ρωσίας. Οι φτωχοποιημένοι Έλληνες τί θα κερδίσουν; Η χώρα αντιμετωπίζει μια κατάσταση νέας στρατηγικής ενεργειακής αξιοποίησης χωρίς οι πολίτες να έχουν ενημερωθεί για τα πιθανά οφέλη για τη χώρα και για τους ίδιους. Ποιο είναι το αφήγημα της ενεργειακής μας στρατηγικής;
Την ίδια στιγμή, διαμορφώνεται πρόταση νόμου στις ΗΠΑ από τον Μάρκο Ρούμπιο (Ρεπουμπλικάνος) και τον Μ. Μενέντεζ (Δημοκρατικός), για τις στρατηγικές στην Ανατολική Μεσόγειο.
Η πρόταση νόμου κατατέθηκε αρχές Απριλίου στο Κογκρέσο με χαρακτηριστικό τίτλο:
«Σχέδιο για την Ασφάλεια και την Ενεργειακή Σταθερότητα στην Ανατολική Μεσόγειο».
Σημαντικά στοιχεία του νομοσχεδίου δημοσιεύτηκαν στην «Εφημερίδα των Συντακτών» (13-14 Απριλίου) από όπου αντλούμε ορισμένα σημεία:
- Άρση του εμπάργκο για την πώληση αμερικανικών όπλων στην Κυπριακή Δημοκρατία
- Ενεργή συμμετοχή των ΗΠΑ στην ενεργειακή διπλωματία της περιοχής
- Αύξηση της χρηματοδότησης του προγράμματος «Διεθνούς Στρατιωτικής Εκπαίδευσης και Κατάρτισης» (ΙΜΕΤ) και επανεισαγωγή της στρατιωτικής βοήθειας για την Ελλάδα μέσω του προγράμματος για τη «Χρηματοδότηση Ξένων Ένοπλων Δυνάμεων» (FMF)
- Επαναδιατύπωση περιορισμών στη μεταφορά των μαχητικών F-35 στην Τουρκία, καθώς και παρακολούθηση της χρήσης Αμερικανικών όπλων από την Τουρκία εναντίον των συμμάχων και των εταίρων της Ουάσιγκτον.
- Παρακολούθηση της Ρωσικής δραστηριότητας στην περιοχή. Στο νομοσχέδιο περιλαμβάνεται ειδική αναφορά στον ρόλο των αμερικανικών βάσεων στη Σούδα και τη Λάρισα.
Ποιες ήταν οι θέσεις και γενικότερα το κλίμα στον πολιτικό χώρο για τη συγκεκριμένη πρόταση νόμου της Αμερικής;
Ο Υπουργός Άμυνας της Κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, Ε. Αποστολάκης, χαρακτήρισε ότι το νομοσχέδιο είναι:
«Στη θετική κατεύθυνση (…) Αναδεικνύει την Ελλάδα ως πολύ σοβαρό δρώντα στην περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Με τα προβλήματα που υπάρχουν αυτήν τη στιγμή στην Τουρκία, αναδεικνύεται ακόμη περισσότερο ο ρόλος της Ελλάδος».
Ενώ ο Τομεάρχης Εξωτερικών της ΝΔ, Γ. Κουμουτσάκος, επεσήμανε στα «ΝΕΑ» ότι:
«όλα δείχνουν ότι έχουμε μπροστά μας ένα σημαντικό παράθυρο ευκαιρίας προκειμένου να ενισχυθεί η σημασία της χώρας μας στην περιοχή. Να αναλάβει νέους ρόλους που μέχρι τώρα ήταν περισσότερο επιθυμία, παρά ρεαλιστική δυνατότητα»
Με ενδιαφέρον θα παρακολουθήσουμε την ευφορία της ΝΔ και του ΣΥΡΙΖΑ. Ουσιαστικά η ενεργειακή πολιτική της Ελλάδος στηρίζεται επάνω στις στρατηγικές και επιδιώξεις των ΗΠΑ. Δηλαδή, παρατηρείται μια περίπτωση ισχυρής παρέμβασης του ξένου παράγοντα.
Ουσιαστικά, λοιπόν, η χώρα συμμετέχει σε έναν πόλεμο άλλης μορφής: αυτόν των αγωγών μεταξύ ΗΠΑ και Ρωσίας, γνωστό ως ενεργειακό πόλεμο.
Αλλά ας μην ξεχνάμε τι είχε δηλώσει ο περίφημος κύριος 5% (Γκιουλμπεκιάν):
«Οι άνθρωποι του πετρελαίου είναι σαν τις γάτες. Ακούγοντάς τες, δεν μπορείς ποτέ να ξέρεις αν μαλώνουν ή αν κάνουν έρωτα».
Υπάρχουν, όμως, και άλλες παράμετροι που πρέπει να μελετηθούν.
Τα αντικρουόμενα συμφέροντα, συχνά, αλλάζουν και τα στρατηγικά οράματα. Διότι, τί θα γίνει άραγε αν αύριο η Τουρκία ξαναγυρίσει στο άρμα των ΗΠΑ εγείροντας αξιώσεις όπως πάντα για κάποιο δωράκι;
Τα λόγια του Γκουλμπεκιάν εκτός του χώρου των πετρελαίων, ταιριάζουν και για το δικό μας πολιτικό σύστημα.
Μην ξεχνάμε ότι έχουμε την «πρώτη φορά αριστερή» Κυβέρνηση. Να θυμηθούμε τι έλεγε ο ΣΥΡΙΖΑ για τη Γερμανία, την Αμερική και το Ισραήλ. Δεν μπορείς να ξέρεις πότε οι θιασώτες του ΣΥΡΙΖΑ ήταν αντιμνημονιακοί και πότε οι ΗΠΑ είναι οι καλύτεροι φίλοι τους. Γατόνια οι Συριζαίοι… αρκεί να μην τους πιάσει στον ύπνο ο ξένος παράγοντας.